Αναμνήσεις Συμμετρίας
Μέρα και νύχτα (M. C. Escher, ξυλοτυπία, 1938
H δημιουργία ενός έργου τέχνης, ενός ζωγραφικού πίνακα για παράδειγμα, αποτελεί προσπάθεια έκφρασης της ψυχοσύνθεσης του καλλιτέχνη, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις εξυπηρετεί και άλλους σκοπούς, όπως η μελέτη του χώρου και η διερεύνηση ιδιοτήτων του που θα ήταν δύσκολο να εντοπίσουμε με κάποιον άλλο τρόπο.
Πώς, όμως, αντιλαμβάνεται ο θεατής ένα έργο τέχνης; Παρατηρεί, άραγε, όλες τις λεπτομέρειες; Η ιστορικός τέχνης Jennifer L. Roberts ισχυρίζεται ότι ακόμη και μετά από τρεις ώρες συνεχούς παρατήρησης ενδέχεται να ανακαλύπτουμε κρυμμένους συσχετισμούς και αναλογίες. Ένα έργο τέχνης προσπαθεί να μας πει μία ιστορία πολλές φορές διαφορετική απ’ αυτήν που πιθανόν επεδίωκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Η ανάγνωση της ιστορίας αυτής αποτελεί προσωπική υπόθεση του καθενός μας.
Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να φανταστούμε πώς θα ήταν να ζούσαμε ένα μέρος της ζωής μας, μία ιστορία, σ’ έναν πίνακα ζωγραφικής; Παρατηρείστε για παράδειγμα το έργο του χαράκτη Έσερ με τίτλο «Μέρα και νύχτα». Αν επιλέγαμε να ζήσουμε μέσα στο έργο αρχικά, ίσως, θα περιπλανιόμασταν στους δρόμους κάποιου από τα δύο χωριά. Αν βαδίζαμε προς το άλλο χωριό θ’ ανακαλύπταμε τη χωροχρονική συμμετρία, θα παρατηρούσαμε ότι τα χωράφια, όταν κοιτάξουμε προς τον ορίζοντα, μετατρέπονται σε άσπρα και μαύρα πουλιά που δημιουργούν ένα παζλ αποκρύπτοντας ουσιαστικά τον ουρανό.
Κάπως έτσι ο Θωμάς και η Ραφαέλα, οι δύο κεντρικοί ήρωες του μυθιστορήματος «Αναμνήσεις Συμμετρίας» ταξιδεύουν μέσα στα ιδιόμορφα έργα του Έσερ ανακαλύπτοντας τη συμμετρία, τις πλακοστρώσεις, τους ανέφικτους κόσμους του και τελικά ξαναδιαβάζουν την ζωή τους αλλιώς. Με τα μάτια του Έσερ.
Ανδρέας Λύκος
Μαθηματικός, Συγγραφέας
Περισσότερα στοιχεία για το βιβλίο μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπό του: http://symmetrymemories.blogspot.gr/
